“জয় হনুমেন” চিনেমা খনৰ এটা সংলাপ– “ভুল দেখিও মনে মনে থকাটো এটা শব্দহীন পাপ।” চিনেমাৰ ভাষাৰ পৰিপাটি ব্যৱহাৰৰ মাজত মগজু চুই যোৱা, মনত ৰৈ যোৱা সাহিত্যৰ ভাষা (শব্দ)। এনে ধৰণৰ আৰু কেইবাটাও মেডহীন, ভাল লগা, ৰূপালী গল্পটোক গতি দিয়া সংলাপ ব্যৱহাৰ হৈছে। চিনেমা খনৰ চিত্ৰনাট্য আৰু সংলাপ হিমাংশু প্ৰসাদ দাস, শান্তনু ৰৌমৰীয়া, অধিৰাজ কাশ্যপৰ। হিমাংশু প্ৰসাদ দাসৰ পৰিচালনা। প্ৰথম কথা– হিমাংশু বিশেষ বৃত্তত বন্দী পৰিচালক নহয়। গল্প কোৱাৰ শৈলী, বিষয় বস্তু, কাহিনীত “নতুন চিনে-চিন্তা” স্পষ্ট।শেহতীয়া এই চিনে-চিন্তাৰ নায়ক বিশ্ববিদ্যালয়য এজন ছাত্ৰ। ছাত্ৰ জনৰ স্বাভাৱিকতে এটা নাম আছে; বিশ্ববিদ্যালয়ত “বিখ্যাত” হনুমান (চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণ কৰিছে সিদ্ধাৰ্থ বড়োক লৈ) নামেৰে। ভাওনাত কেইবাবাৰো হনুমানৰ ভাও লোৱা বাবে এই নাম। বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আন এগৰাকী ছাত্ৰ– জে কে। জে কেৰ চলনাত পৰি হনুমান ৰূপান্তৰ হয় হনুমেনলৈ। হনুমানৰ পৰা হনুমেনলৈ ৰূপান্তৰৰ “নাটক” প্ৰথম অৱস্থাত বাস্তৱ যেন লগা নাছিল, কাহিনীৰ গতিত “নাটকীয় ছিকুৱেন্স”টো বাস্তৱলৈ ৰূপান্তৰ কৰিবলৈ পাহৰা নাই চিত্ৰনাট্যকাৰ, পৰিচালকে। পৰিচালকে “সমাজৰ ছবি” পৰ্দালৈ আনিছে মূল বিন্দুৰ গতিত নিৰ্মাণ হোৱা কাহিনীৰ মাজেৰে।
–কাহিনীৰ গতিত স্পষ্ট হয় “জয় হনুমেন”ক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ চৌহদৰ পৰা লৈ যোৱা হয় ৰাজনৈতিক চিনেমালৈ।
–হয়, political drama cinema “জয় হনুমেন”। ৰাজনৈতিক “বিশেষ চকী”ৰ বাবে নেতা এগৰাকী যি কোনো পৰ্যায়লৈ যাব পাৰে! “সন্ত্ৰাসবাদী”ৰ জন্ম দিব পাৰে, “সন্ত্ৰাসবাদী”ক হত্যা কৰাব পাৰে, ৰাজনৈতিক উত্তৰণৰ বাবে “সন্ত্ৰাসবাদী”ক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে! ৰাজনৈতিক কেৰিয়াৰৰ বাবে ধৰ্ষণকাৰীক সুৰক্ষা দিব পাৰে, এনকাউন্টাৰ কৰাব পাৰে, নিৰিহক ধৰ্ষণকাৰী সজোৱাব পাৰে! শব্দহীন পাপ কৰিব নোৱাৰে “হনুমান”, জে কে (চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণ কৰিছে জয় কাশ্যপক লৈ।), ৰিয়াই (চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণ কৰিছে অমৃতা গগৈক লৈ)। দেখা ভুলৰ বিৰূদ্ধে বিদ্ৰোহ কৰে, সফল হয়। কাহিনীৰ শেষ বিন্দুত দেখা যায়– বিপদত পৰে (ৰাৱনৰ হাতত!) হনুমেন। হনুমেনক সহায় কৰিবলৈ ৰাম নাহিল। আহিল সাধাৰণ জনতা। কেমেৰাৰ ভাষা, সাহিত্যৰ ভাষাৰে আগবঢ়াই নিয়া চিনেমা খনৰ গতি, শব্দ, চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ পৰিপাটি। –চৰিত্ৰ কম ফুটেজত বিন্যাস কৰিছে, কাহিনীৰ অংগ কৰিছে; কিন্তু কেইবাটাও “চৰিত্ৰ”ই দৰ্শকক চুব পৰা নাই জড় অভিনয় (inert acting) -ৰ বাবে। মূল চৰিত্ৰত সিদ্ধাৰ্থ বড়োক নিৰ্বাচন পৰিচালকৰ শুদ্ধ সিদ্ধান্ত আছিল বুলি পৰিচালকে আমাক পতিয়ন নিয়াব পৰা নাই। এই “ভুল সিদ্ধান্ত” চিনেমা খনৰ নেতিবাচক দিশ। “অভিনয় শক্তি”ৰে ৰূপালী গল্পটোৰ “নায়ক”হৈ থাকিল জয় কাশ্যপ।
–হয়, সাহিত্যৰ ভাষাৰে, কেমেৰাৰ পৰিচালকে স্পষ্ট কৰিছে “নায়ক”ৰ মনৰ শক্তি; কিন্তু তেনে “ইমেজে”ৰে “নায়ক”ক বান্ধিব পৰা নাই। আমাৰ ধাৰণাত পৰিচালকে “নায়ক” নিৰ্বাচনৰ লগতে ভুল কৰিলে চিনেমা খনৰ নাম নিৰ্বাচনত। (প্ৰচাৰ ধৰ্মী চৰ্চা– superman, spider-man -তকৈ শক্তিশালী হনুমেন! এই “প্ৰচাৰ” মনত ৰাখি ক’ব লাগিব– চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণত ব্যৰ্থ পৰিচালক। এই প্ৰচাৰে “দৰ্শক”ক চিনেমা খন চোৱাৰ পূৰ্বে এটা ইমেজ নিৰ্মাণৰ বাট দিছিল। দৰ্শকে “ইমেজ”ৰ হনুমেনক নাপালে। আৰু কাহিনী? “…-man image”ৰ পালে জানো, দৰ্শক, কাল্পনিক কমিক চৰিত্ৰ দুটাৰ দৰে! “প্ৰচাৰ” দিয়া “ইমেজ”ৰ বিপৰীতে “জয় হনুমেন” এখন (realistic political cinema) বাস্তৱিক ৰাজনৈতিক চিনেমা, ভাল চিনেমা।)

কেমেৰাৰ ফ্ৰেমত সত্ৰাধিকাৰ, কিংকৰ। কেমেৰা-ছাবজেক্ট মুভমেণ্ট।
সত্ৰাধিকাৰ: কৰ্মক্ষেত্ৰ মনেই কুৰুক্ষেত্ৰ। ইয়াত ভাগে ভাগে কোনোবাই কৌৰৱ
পক্ষত থিয় হ’ব কোনোবাই পাণ্ডৱ।
কৃষ্ণ কিন্তু এজনেই। প্ৰায়বিলাক তেওঁৰেই সৃষ্টিৰ জ্ঞান
আমাক দি থৈ গৈছে (Pause) গুৰুজনাই আমাক মাৰ্গ দেখুৱাই থৈ গৈছে ।
সেই জ্ঞান যিয়েই অৰ্জন কৰে তেওয়েই অৰ্জুন।
আপুনি বিচাৰিলে অৰ্জুন হব পাৰে।
কিংকৰ: ক্ষমা কৰিব প্ৰভু ঈশ্বৰ । আমি অৰ্জুন হব পাৰো কৃষ্ণ ও হব পাৰো।
সত্ৰাধিকাৰ: বহু কঠিন।
–এই ছিকুৱেন্সটোত স্পষ্ট কৰি দিছে চিনেমা খনৰ মূল বিন্দুটোৰ লক্ষ্য।

চিনেমা খনৰ নাম– “সুন্দৰপুৰ কেঅছ”। ঝুলন কৃষ্ণ মহন্তৰ পৰিচালনা। চিনেমা খনত এটা কাহিনী আছে, সৰল ৰৈখিক। কাহিনীটোৰ মূল বিন্দু– কিংকৰ। মনে যি কয় কৰিব বিছৰা, নিজৰ সংস্কৃতিক ভাল পোৱা, সমাজৰ বাবে ভাল কাম কৰিব বিছৰা সুন্দৰপুৰ সত্ৰৰ যুৱক কিংকৰ গোস্বামী। দেউতাক-মাক আৰু ভনীয়েক– কিংকৰৰ ঘৰ খন। দেউতাক, মাক, ভনীয়েকৰ লগতে “কিংকৰ”ক বিন্যাস কৰিছে ছয়গৰাকী বন্ধুৰ সৈতে প্ৰয়োগ কৰা সাহিত্যৰ ভাষাৰে। কাহিনীৰ গতিত সুন্দৰপুৰ সত্ৰৰ কিংকৰ গৈ গুৱাহাটী পালে উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে। আন বহুতৰে লগতে লগ পালে এগৰাকী বান্ধৱীক। বান্ধৱীৰ সৈতে ঘনিষ্ঠতা বাঢ়ে। –এটা প্ৰেমৰ গল্প নিৰ্মাণ হয়, মসৃণ গতিত আগবাঢ়ে। প্ৰেমতে প্ৰেম ৰৈ যায়, সামাজিক ৰেখা অতিক্ৰম নকৰে কিংকৰে। (“নায়িকা” বড়ো সম্প্ৰদায়ৰ!–পৰিচালকে এনেদৰে ভৱাৰো বাট দিছে, কিংকৰৰ “ফোন”টো নেহেৰুৱালে, দেউতাকক চিকিৎসালয়ত থকাৰ খবৰ পাই হঠাতে ঘৰলৈ আহিব নলগা হ’লে “গাহৰিৰ মাংস” খোৱা কিংকৰে হয়তো সামাজিক ৰেখা অতিক্ৰম কৰিলে হেতেন! অতিক্ৰম কৰা বুলিয়ো ভৱাৰ বাট দিছে পৰিচালকে– কিংকৰৰ ওঁঠত দিয়া এই সংলাপটোৰে,”মোৰ এটা সপোন আছে, এখন ভাওনা পতাৰ।…এখন ভাওনা য’ত এটা tribal বাচ্ছা কৃষ্ণ হ’ব আৰু গোসাঁই ল’ৰাবোৰ গোপবালক।”)
–“নায়িকা” আঁতৰি যায় কিংকৰক মনৰ মাজত লৈ, কিংকৰ সুন্দৰপুৰ সত্ৰলৈ উভতি আহে। (চিনেমা খনৰ শেষত মাত্ৰ দুটা শ্বটতে পৰিচালকে স্পষ্ট কৰে, কিংকৰৰ মনৰ মাজতো যে “নায়িকা” আছে।)
মুকলি মনৰ কিংকৰ কেন্দ্ৰিক গল্পটোত চিত্ৰনাট্যকাৰ-পৰিচালকে পৰিপাটিকৈ গুঠিছে সত্ৰৰ সংস্কৃতি, সত্ৰৰ (মাটিৰ) সমস্যা। সত্ৰৰ মাটি দখল কৰা সমস্যাটো কেমেৰাৰ ভাষাৰে, সাহিত্যৰ ভাষাৰে গুঠিছে কম ফুটেজত।
–শেহতীয়াকৈ অসমৰ বিভিন্ন সত্ৰৰ ভূমিত এচাম সন্দেহজনক লোকে অবৈধভাবে বসতি স্থাপন কৰা বিষয়টো, ফলত সামাজক পৰিবেশ প্ৰদূষিত হোৱা বিষয়টো সু-পৰিকল্পিত ভাৱে কাহিনীলৈ আনিছে, কাহিনীৰ অংগ কৰি লৈছে। (সত্ৰৰ মাটি দখল কৰা সমস্যাটোৰ সৈতে কিংকৰৰ গুৱাহাটী গমন আৰু সুন্দৰপুৰ সত্ৰলৈ প্ৰত্যাৱৰ্তনেৰে গুঠিছে। সত্ৰৰ মাটি দখল কৰি বন্ধা জুপুৰীত জুই লগাই দিয়ে কিংকৰে। এই “অপৰাধ”ৰ বাবে পুলিছে আটক কৰে। আৰু এই “অপৰাধ”ৰ বাবে হোৱা পৰিবেশৰ বাবে কিংকৰে গুৱাহাটীলৈ যাবলৈ বাধ্য হয়। তেনেদৰে সত্ৰৰ মাটি দখল কৰা মানুহৰ হাতত কিংকৰৰ দেউতাকে আঘাট পোৱা খবৰে হঠাতে কিংকৰক সুন্দৰপুৰ সত্ৰলৈ প্ৰত্যাৱৰ্ত কৰিবলৈ বাধ্য কৰায়!)
–চিনেমা খনৰ বিষয়বস্তু?

“সত্ৰ আমাৰ আবেগ। কিন্তু সিহঁতৰ বাবে এডোখৰ ভূমি।… বৰদোৱা, মাজুলীৰ ভূমি দখল হ’লে খবৰ ওলায় । কিন্তু এইবোৰ সত্ৰৰ এনে খবৰ বাতৰিত নাহে।… সত্ৰত বহা এই মানুহখিনিক লৈয়ে আকৌ ৰাজনীতি কৰে।… আমাৰ মাজত বহুত কিংকৰ আছে।সকলো কিংকৰ ওলাই অহিলে আমাৰ বহুতো সমস্যা
সমাধান হ’ব। …মাটিকণ কেৱল ঠিয় হৈ থাকিবৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা এডোখৰ ঠাই নহয়। …আমাৰ আজি, আমাৰ কালি, আমাৰ ভৱিষ্যত, আমাৰ সপোন, আমাৰ বাস্তৱ, আমাৰ মৰ্য্যদা,আমাৰ সম্পদ, সম্ভৱনা, নিৰাপত্তা …আমি কি আছিলোঁ বা আমি কি হব বিচাৰিছিলো এই মাটিয়েই কব সেই কথা। আৰু আমাৰ শিপা কিমান মজবুত, সেই কথা কব লাগিব আমি।” –আমাৰ ধাৰণাত কাহিনীৰ গতিত (কিংকৰৰ ওঁঠত) ব্যৱহাৰ কৰা এই সংলাপ কেইটাৰে বিষয়বস্তু নিৰ্মাণ কৰিব বিচাৰিছে।
চিনেমা খনৰ পৰিচালনা শৈলীৰ কথা মনত ৰাখি এনেদৰে ক’ব পাৰোঁ– “চিনে শিল্পৰ বাবে চিনেমা ‘সুন্দৰপুৰ কেঅছ'”; কিন্তু “বজাৰৰ বাবে চিনেমা”ৰ আঁতৰৰ নহয়। পৰিচালকে চিনে শিল্প, চিনে-দায়িত্বক গুৰুত্ব দি চিনেমা খনৰ বিষয় বস্তু নিৰ্বাচন কৰিছে, পৰিচালনা শৈলীত মন দিছে যদিও চিত্ৰগৃহত টিকট ক্ৰয় কৰি “বিনোদনৰ বাবে চিনেমা” চোৱা “দৰ্শক”কো মনত ৰাখিছে। চিনেমা খনৰ গীত প্ৰয়োগ, গীত ডিজাইন, কেমেৰা ডিজাইন, আৱহ সংগীত প্ৰয়োগ, চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ আৰু বিন্যাস পৰিপাটি। পৰিচালকৰ লগতে এই ৰূপালী সৌন্দৰ্যৰ বাবে স্বাভাৱিকতে প্ৰশংসা কৰিম সংগীত পৰিচালক সৌৰভ মহন্ত (আৱহ সংগীত আৰু ব্যৱহৃত গীত ৰূপালী গল্পটোৰ প্ৰধান অলংকাৰ) আৰু চিনেমাট’গ্ৰাফাৰ চন্দ্ৰ কুমাৰ দাসক।
আহিছোঁ– অভিনয়লৈ। বাস্তৱিক অভিনয়ৰে নিৰ্মাণ কৰা প্ৰতিটো চৰিত্ৰ মন চুই যোৱা। কিংকৰৰ পিতৃৰ চৰিত্ৰত ৰাজীৱ গোস্বামী, মাতৃৰ চৰিত্ৰত জ্বলী লস্কৰ আৰু ভনীয়েকৰ চৰিত্ৰত গাৰ্গী দত্ত মহন্ত, সত্ৰাধিকাৰৰ চৰিত্ৰত অৰুণ নাথকে ধৰি প্ৰতটো চৰিত্ৰ। কিন্তু বিশেষ ৰূপালী সৌন্দৰ্যলৈ ৰূপান্তৰ হৈছে পাৰ্থপ্ৰতীম হাজৰিকাক লৈ নিৰ্মাণ কৰা কিংকৰৰ চৰিত্ৰটো। চকুৰ ভাষা, চেহেৰাৰ ভাষা, শৰীৰৰ ভাষা, সংলাপ প্ৰক্ষেপণত অৱশ্যেই স্পষ্ট অভিনেতা গৰাকীৰ অভিনয় শক্তি (Acting power)।
শেষত:
“সুন্দৰপুৰ কেঅছ”ৰ দৰে চিনেমাৰ “স্থানীয় বজাৰ সফল”তাৰ প্ৰয়োজন, “চিনেমাৰ সু-স্বাস্থ্য”ৰ বাবে।

অৱশেত এগৰাকী পাইছিল, বিশ্বজিতে খবৰটো দিছিল, বিতং তথ্য দিয়া নাছিল। চিত্ৰগ্ৰহণৰ সময়তো “নায়িকা” আঁৰতে থাকিল। থাকিল মানে, পৰিচালকেই ইচ্ছাকৃতভাবে আঁৰতে ৰাখিলে। নাম জনাৰ আগতে, চোৱা ট্ৰেইলাৰ দুটাত আশাৰে চাবলৈ ৰৈ থকা নায়িকাগৰাকীকো দেখিলোঁ, আন কেইবাটাও চৰিত্ৰৰ সৈতে। যুদ্ধৰ পৰিৱেশ নায়িকা, আন চৰিত্ৰৰ লগতে “নীতিপাল” লুকানন্দক। দেখিলোঁ সুৰধ্বজ পাল” মৃদুল চুতীয়াক, ‘কাঁচিতৰা” তপন দাসকে ধৰি বহুতকে। অনুমান কৰিব পাৰি– চিনেমা খনৰ নিৰ্মাণ পৰ্ব, বিশেষকৈ যুদ্ধৰ শিহৰণকাৰী দৃশ্য নিৰ্মাণৰ আয়োজন আছিল তামিল-তেলেগু বা বলিউডৰ বিগ বাজেটৰ চিনেমাৰ পৰ্যায়ৰ। খৰছ কিমান কৰিছে নাজানো, জানিবলৈ চেষ্টা কৰা নাই, “কাম” কিন্তু বলিউডৰ চিনেমাক ফেৰ মাৰিব পৰা হৈছে। যদি চিনেমা খনৰ সম্পূৰ্ণ নিৰ্মাণ পৰ্ব ট্ৰেইলাৰ দুটাৰ পৰ্যায়ৰ হৈছে, ক’ব পাৰিম অসমৰ পৰিচালকে “বাহুবলী”ৰ দৰে চিনেমা নিৰ্মাণ কৰিব নোৱাৰে বুলি কোনো কথা নাই, অসমৰ পৰিচালকে “লাচিত বৰফুকন” কেন্দ্ৰিক “ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়”ৰ চিনেমা নিৰ্মাণ কৰিব নোৱাৰে বুলিয়ো কোনো কথা নাই!

–শেষৰজন চুতীয়া ৰজা ধীৰনাৰায়ণ চিনেমা খনৰ কাহিনীৰ এটা বিন্দু। এই চৰিত্ৰটোত অভিনয় কৰিছে দক্ষ অভিনেতা অভিনেতা ভৱেশ বৰুৱাই। ড°ভূপেন হাজৰিকাৰ পৰিচালনাৰে নিৰ্মিত “মন প্ৰজাপতি”ৰ নায়ক গৰাকীৰ এয়া চিনেযাত্ৰাৰ নতুন বাট বুলিব পাৰি।
–চিনেমা খনত প্ৰাঞ্জল শইকীয়া,, মলয়া গোস্বামী, লেম ছেঞ্চু, হিমাংশু প্ৰসাদ দাস, ৰাজীৱ ক্ৰ’, চন্দনা শৰ্মা, পলাশ মেচ, অৰুণ হাজৰিকা, ৰমেন তামুলীকে ধৰি প্ৰায় ৫০০ আভিনেতা-অভিনেত্ৰী কেমেৰাৰ ফ্ৰেমলৈ আহিছে।
–এক বিশাল ইউনিট লৈ কাম কৰিছে বিশ্বজিতে। অসমৰ, অসমৰ বাহিৰৰ। ডাইৰেক্টৰ অফ ফটোগ্ৰাফী এশৱাৰ ইয়েল্লুমাহান্থী। একচন ডাইৰেক্টৰ হিচাপে আছে দক্ষিণৰ এগৰাকী প্ৰখ্যাত একচন ডাইৰেক্টৰ এন জি বাবু। কলা নিৰ্দেশনা নুৰুদ্দিন আহমেদৰ। সংগীত অংগৰাগ পাপন মহন্তৰ। কষ্টিউম লুপামুদ্ৰা গগৈ বৰাৰ।প্ৰযোজনা নিয়ন্ত্ৰক অসীম শইকীয়া। চিত্ৰনাট্য বিশ্বজিত বৰা, লুপামুদ্ৰা গগৈ বৰা আৰু বিনীদ মেননৰ।
প্ৰায় ৯৫ শতাংশ চিত্ৰ গ্ৰহণৰ কাম সম্পূৰ্ণ হোৱা এই চিনেমা খনৰ নাম– “বীৰাংগনা সাধনী”। চুতীয়া উন্নয়ন পৰিষদৰ বেনাৰত নিৰ্মিত। সম্ভৱতঃ চিত্ৰগৃহলৈ আহিব অহা বছৰৰ জুন-জুলাইত।

প্ৰথম কথা– “প্ৰতিশ্ৰুতি”ৰ (বিষয়বস্তুৰ) দৰে চিনেমা এখনৰ প্ৰয়োজন আছিল। চিনেমা খনৰ বিষয়বস্তু: ড্ৰাগছ সমস্যা। চিনেমা খনৰ কাহিনীলৈ আহিছে সৰুৰে পৰা পিতৃ-মাতৃৰ পৰা “মৰমৰ সময়” নোপোৱা এজন যুৱক, যিয়ে ড্ৰাগছৰ কৱলত পৰি জীৱনৰ সোণালী সময় হেৰুৱাই। চহকী পিতৃ-মাতৃৰ একমাত্ৰ সন্তান, এই যুৱক ৰূপালী গল্পটোৰ এটা বিন্দু। যুৱক জন ড্ৰাগছ আসক্ত হোৱাৰ কাৰণ– পিতৃ-মাতৃৰ প্ৰতি ক্ষোভ। কাহিনীৰ প্ৰথমৰে পৰা দেখা যায় ড্ৰাগছ আসক্ত যুৱক জনৰ মন-মগজুত আছে সংগীত, লোকসংগীত। লোক সংগীত অধ্যয়ণত ব্যস্ত থকা এক যুৱতীৰ সান্নিধ্যলৈ আহে যুবক জন; আৰু যুৱতী গৰিকীৰ তাগিদাত যুবক জন ড্ৰাগছৰ পৰা মুক্ত হয়, সুৰ-সংগীতৰ মাজত বন্দি হয়। ড্ৰাগছ হাৰে, সংগীত জিকে। আৰু স্বাভাৱিকতে (চিনেমা খনৰ নায়ক-নায়িকা যেতিয়া) যুৱক-যুৱতীৰ মাজত প্ৰেমৰ সম্পৰ্ক হয়। “সমস্যা”ৰ লগতে এটা ৰোমাণ্টিক কাহিনী নিৰ্মাণ কৰে পৰিচালকে। ৰোমাণ্টিক কাহিনীটোৰ সৌন্দৰ্য– গীত, সংগীত আৰু কিছু পৰিমানে কেমেৰাৰ ভাষা।
চিনেমা খনৰ কাহিনীৰ আন এটা বিন্দু– ড্ৰাগছ ব্যৱসায়ীৰ বিৰুদ্ধে ঠিয় দিয়া পুলিছ, এগৰাকী পুলিছ বিষয়া (চৰিত্ৰটো নিৰ্মান কৰিছে প্ৰস্তুতি পৰাশৰক লৈ)। এই বিন্দুটোৰ গতিত দেখা যায়– চৰকাৰে বিছাৰে, পুলিছ বিভাগে বিছাৰে, এখন ড্ৰাগছ মুক্ত অসম। বিছৰাৰ পাছতো ড্ৰাগছ ব্যৱসায় কেনদৰে চলি থাকে! ড্ৰাগছ ব্যৱসায় চলাই “ৰাজনৈতিক ক্ষমতা” থকা লোকে, সহযোগ কৰে একাংশ পুলিছ বিষয়াই। (ধাৰণা– এই “গল্প” এই অসমৰে! চিনেমা খনৰ কাহিনী লেখক: চিনেমা খনৰ প্রযোজনাক ৰাতুল বৰুৱাৰ।) সাহিত্যৰ ভাষাৰে, কাহিনীৰ গতিত অসমলৈ ড্ৰাগছ অহাৰ বাট, ড্ৰাগছৰ বজাৰ নিৰ্মাণ কেনেদৰে হয় ইত্যাদিৰো ছবি খন দেখুৱাই।

–কাহিনীৰ শেষত (দুয়োটা বিন্দুৰ গতি য’ত শেষ হয়) “দৰ্শক”ক আহ্বান, ড্ৰাগছ মুক্ত অসম গঢ়াৰ।
–চিনেমা খনৰ পৰিচালক কিশোৰ তহবিলদাৰে “শক্তি শালি” বিষয়বস্তুক কাহিনীৰে গুঠি (চিত্ৰনাট্য, সংলাপ: কিশোৰ তহবিলদাৰ, ৰাতুল বৰুৱা) কাহিনী, বিষয়বস্তু স্পষ্ট কৰাত সফল। আৱহ সংগীত (আৱহ সংগীত: সপোন শইকীয়া), গীত , চাউণ্ড ডিজাইন (সৌভিক ফুকনৰ) আৰু গতিয়ো ইতিবাচক। কিন্তু সাহিত্যৰ ভাষা প্ৰয়োগ হোৱা ছিকুৱেন্সৰ সৰহ ভাগেই “নাট্য মুক্ত” নহয়। আৰু ৰূপালী গল্পটোৰ সৰহ ভাগতে কেমেৰাৰ ভাষা সাহিত্যৰ ভাষাৰ দাস হৈ থাকিল।
চিনেমা খনৰ আমাৰ ভাল নলগা আন এটা দিশ– চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ। অভিনেতা-অভিনেত্ৰীৰ চেহেৰা ভাষা, সংলাপ প্ৰক্ষেপনে “চৰিত্ৰ”ক প্ৰাণ দিয়াত বা চিন সৌন্দৰ্যলৈ ৰূপান্তৰ কৰাত ব্যৰ্থ। কেইবাটাও ছিকুৱেন্সত চোৱাৰ সময়ত আমাৰ অনুভৱ– অভিনেতা বা অভিনেত্ৰীয়ে “চৰিত্ৰ” বুজা নাই, কাহিনীৰ গতি আৰু পৰিবেশ অনুভৱ কৰিব পৰা নিই বা পৰিচালকে অনুভৱৰ সুযোগ দিয়া নাই। কথাটো এনেদৰে ক’ব পাৰি– বেছিভাগ “চৰিত্ৰ” নিৰ্মাণ হৈছে “যান্ত্ৰীক অভিনয়” (mechanical acting)-ৰে। (যান্ত্ৰীক অভিনয়” ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ মঞ্চত, বহু ক্ষেত্ৰতে স্বাভাৱিক হ’ব পাৰে! চিনেমাত স্বাভাৱিক বুলিব নোৱাৰি–, দোষ বুলিব পাৰি। এই দোষৰ বিপৰীতে ভাল অভিনয় কৰিছে চিন্ময় চক্ৰৱৰ্তী আৰু প্ৰিয়ানুজ বৰুৱাই। অতি কম দৈৰ্ঘৰ চৰিত্ৰত কৰা প্ৰিয়ানুজৰ লগতে পুলিছ বিষয়াৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা চিন্ময় চক্ৰৱৰ্তীৰ অভিনয়ে আমাক চুই গৈছে। বিভূতি ভূষণ হাজৰিকাক লৈ নিৰ্মাণ কৰা (অতি-নাটকীয়) খলনায়কৰ চৰিত্ৰটো অতি সাধাৰণ পৰ্যায়তে থাকিল। দক্ষ অভিনেতা গৰাকীক লৈ বাস্তৱিক অভিনয় (realistic acting)-ৰে খলনায়কৰ চৰিত্ৰ এটি নিৰ্মাণৰ বাট নিশ্চয় আছিল!
শেষত আকৌ সংগীত প্ৰসংগলৈ আহিছোঁ– পৰিচালকে সংগীত প্ৰয়োগ কৰিছে পৰিবেশ নিৰ্মাণৰ বাবে, কাহিনীক গতি দিয়াত। গীত কেন্দ্ৰিক ছিকুৱেন্স নিৰ্মাণত কেমেৰা ডিজাইন প্রশংসনীয়। চিনেমা খনত ব্যৱহাৰ কৰা “ৰিঙা ৰিঙা মন ডিঙা/ বৰনৈ ভটিয়াই যায়…” (কথা: আমৰিনা জেৰিয়ানা, সুৰ: পৰাণ বৰকটকী, কণ্ঠ: ৰূপম ভূঞা) গীতটো ৰূপালী গল্পটোৰ অংগ, সৌন্দৰ্য, “চিনেমাৰ বাবে গীত” পৰ্যায়ৰ।

তৰুণ শইকীয়াৰ অনাতাঁৰ নাটক “গোবৰধন চৰিত”। নাটক খনৰ গোবৰ আৰু মইনা চৰিত্ৰ দুটা আজিও মনৰ মাজত সেউজ হৈ আছে।
–ইন্দ্ৰ বনীয়াৰ কণ্ঠ আৰু সংলাপ প্ৰক্ষেপন শৈলীয়ে নিৰ্মাণ কৰা গোবৰ, আমাৰ মন-মগজু দখল কৰা “গবৰ ইমেজ”ৰ ওচৰেই নাপালে অৰুণ হাজৰিকাক লৈ নিৰ্মাণ কৰা (চিনেমা খনৰ গোবৰ) চৰিত্ৰটো। দৰ্শকৰ আসনৰ পৰা এয়া আমাৰ প্ৰথম আক্ষেপ। আমাৰ “ইমেজ”ৰ গবৰ আছিল সহজ-সৰল, অজলা। চিনেমাত দেখা গবৰ জনক “সাহিত্যৰ ভাষা”ৰে অজলা বুজাবলৈ চেষ্টা কৰা হৈছে। আৰু যদি এনেদৰে ভৱা হয়– অনাতাঁৰ নাটক খনৰ “গোবৰ”ৰ সৈতে চিনেমা খনৰ গোবৰৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই বা থাকিব লাগে বুলি কোনো কথা নাই! তাৰ পাছতো আমি ক’ম– গোবৰ চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণত পৰিচালক ব্যৰ্থ। চৰিত্ৰটো “অৰুণ হাজৰিকা” হৈ থাকিল। কেবল অৰুণ হাজৰিকায়ে নহয়, মইনাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা স্বাগতা ভৰালীক বাদ দি কোনো এগৰাকী অভিনেতা-আভিনেত্ৰীয়ে “চৰিত্ৰ”ৰ সৈতে একাত্ম হোৱাত সফল বুলিব নোৱাৰি। ক’ব লাগে– সংলাপ কৈছে, কেমেৰাৰ সন্মূখত “চৰিত্ৰ”ক গতি দিছে। ইমানেই। (অন্যান্য চৰিত্ৰত আভিনয় কৰিছে প্ৰতিভা চৌধুৰী, চেতনা দাস, পূৰ্ণদা শইকীয়া, নমিতা গোস্বামী, মধুমিতা কটকী, মালা বৰঠাকুৰ, কমলেশ শইকীয়া, জয়ন্ত গোস্বামী আদিয়ে।)
–এটা চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছে সুজিত শৰ্মাক লৈ। মঞ্চ নাটক (ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰ) অভিনয়ৰ পৰা মুক্ত নহয় যদিও, চৰিতটো নিৰ্মাণত পৰিচালক কিছু পৰিমানে সফল। এই চৰিত্ৰটোৰ ওচৰত নিস্প্ৰভ– মূল চৰিত্ৰ “গোবৰ”। অপ্ৰয়োজনীয় “চৰিত্ৰ”ৰ ভিৰ গোবৰ” নিস্প্ৰভ হৈ পৰাৰ আন এটা দিশ। আমাৰ ধাৰণাত পৰিচালকৰ চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ ডিজাইন, গল্পক গতি দিয়াৰ কেমেৰা ডিজাইন নাছিল। কিন্তু কেমেৰা ডিজাইনত মন দিছিল! কেমেৰাৰ ভাষাৰে “পৰিবেশ নিৰ্মাণ”ত মন দিছিল।
–হয়, চিনেমা খনৰ কাহিনী নিৰ্মাণ কৰিছে গাঁৱত। বিশেষকৈ কেমেৰাৰ ভাষাৰে নিৰ্মাণ কৰা গ্ৰাম্যছবিয়ে আমাক চুই গৈছে। ক’ব পাৰি, কাহিনীৰ গতিত ব্যৱহাৰ কৰা গ্ৰাাম্যছবি চিনেমা খনৰ প্ৰধান অলংকাৰ, ৰূপালী সৌন্দৰ্য। এই ইতিবাচক দিশৰ বাবে স্বাভাৱিকতে প্ৰশংসা কৰিব লাগিব পৰিচালক জয়ন্ত গোস্বামীয়ৰ লগতে চিত্ৰগ্ৰহণকাৰী চন্দন সাগৰক। গাওঁৰ ছবি খন আৰু সুন্দৰ কৰিবলৈ পৰিচালকে (সংগীতো পৰিচালক গোস্বামীৰ।) লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাই লিখা
“ক’ত আছে এনে চাউল পানীত দিলে ভাত?
ক’ত এনে কুঁজীথেকেৰা টেঙাই যায় দাঁত ?
ক’ত পাবা পকাখৰিচা, ক’ত ঢেকীয়া শাক ?
এঠাদৈ ক’ত এনে নেৰায় ধুলে যাক।
হেৰা আমাৰ জন্মভূমি…” গীতটো ব্যৱহাৰ কৰিছে। (এই গীতটো ড° ভূপেন হাজৰিকা, দিলীপ শৰ্মা, সুদক্ষিণা শৰ্মাৰ কণ্ঠত বাণীবদ্ধ কৰিছিল। পূৰ্বে। চিনেমা খনত ব্যৱহাৰ হোৱা গীতটোত কণ্ঠদিন কৰিছে গায়ত্ৰী হাজৰিকাই।) গীতটোৰে অসমৰ এখন (চিনেমাৰ গল্পটোৰ) গাৱঁৰ ছবি আৰু সুন্দৰকৈ স্পষ্ট কৰিছে। গীতটোৰ চিত্ৰায়ণত কুঁহিয়াৰ পেৰা শাল আদি কেমেৰাৰ ফ্ৰেমলৈ আনিছে।

এটা সৰু চৰিত্ৰ। অতি কম ফুটেজৰ চৰিত্ৰ। নিৰ্মাণ কৰিছে বিশ্বজিৎ বৰাই। বহু “চিনাকী মুখ”ৰ বেছি দৈৰ্ঘৰ চৰিত্ৰৰ মাজত আমাৰ চকুত কম দৈৰ্ঘৰ চৰিত্ৰটো পৰিছিল চিনেমেটিক অভিনয়ৰ বাবে। চিনেমা খনৰ নাম– “বেলকনিত ভগৱান”। অভিনেতা গৰাকীক জনা নাছিলোঁ, জানিলোঁ “কুঁহিপাঠ” নামৰ চিনেমা খন চোৱাৰ পাছতহে। যোৱা ১২ মে’ তাৰিখে চিনেমা খন চোৱাৰ পাছত অভিনেতা গৰাকীক জানিছিলোঁ, বুজিবলৈ চেষ্টা কৰিছিলোঁ! ইমান খিনি বুজিছিলোঁ– অভিনয়ৰ বাবে অভিনয় কৰা অভিনেতা। সৰল ভাষাত “আভিনয় পাগল” বুলিয়ো কব পাৰি। আৰু জানিছিলোঁ, চৰিত্ৰ বুজি, “চৰিত্ৰ”লৈ নিজকে ৰূপান্তৰ কৰাৰ পাছতহে কেমেৰাৰ সন্মুখত শ্বট দিয়ে। –অভিনেতা গৰাকীৰ নাম যতীন খনিকৰ।

যতীন খনিকৰ চৰ্চালৈ আহিছিল চন্দ্ৰ মুদৈৰ পৰিচালনাৰে নাৰ্মিত– “গো গো আই”ত কৰা অভিনয়ৰে। মূল চৰিত্ৰটোত অভিনয় কৰিছিল। পৰিচালক-লেখক মুদৈয়ে COVID-19 lockdown-ৰ সময়ৰ এটা সঁচা কথাৰ আধাৰত কাহিনী, আৰু কাহিনীক গতি দিয়া চৰিত্ৰ (কাহিনীৰ মূল বিন্দু) এটা নিৰ্মাণ কৰিছিল। কাহিনীৰ সেই মূল বিন্দুটো পৰিচালকে নিৰ্মাণ কৰিছিল যতীন খনিকৰক লৈ। চৰিত্ৰটো লকডাউনৰ সময়ত গুজৰাটৰ পৰা অসমলৈ যাত্ৰা কৰা এগৰাকী লোকৰ। চিনেমা খনৰ মূল সৌন্দৰ্য খনিকৰৰ অভিনয়।

–এই গৰাকী অভিনেতাক লৈ আৰু ভালেমান ভাল চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ হৈছে। শেহতীয়া ভাবে নিৰ্মাণ হোৱা এটা চৰিত্ৰৰ নিৰ্মাতা হীৰেণ বৰা। চিনেমা: বোৰ্খা (the veil)। কাহিনী: জিতুমণি বৰাৰ। চিত্ৰনাট্য লিখিছে নৰেন পাটগিৰিয়ে।

চিনেমা খনৰ মুখ্য সহকাৰী পৰিচালক মলয় ৰয়, সহকাৰী পৰিচালক সুমনা সুৰভি, কলা নির্দেশক পংকজ বেজবৰুৱা, ব্যৱস্থাপনা হীৰেণ কলিতাৰ লগতে কেমেৰাত পাপু ডেকা আৰু কেমেৰা সহযোগী মৃদুপৱন বৰ্মন, দেৱাশিস প্রাণকৃষ্ণ বৰা। সাজসজ্জাত ৰ’জী বৰা, সম্পাদনাত দীপক মণ্ডল, শব্দগ্রহণ বলেন পাঠক আৰু ব্যৱস্থাপনা সমন্বয়ক নৱকুমাৰ কলিতা।

ৰি-ৰেকৰ্ডিং হিমান্ত কুমাৰ গগৈ আৰু কল্পনা ভূঞাঁ গগৈৰ। অন্যান্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে, ৰঞ্জিত কুমাৰ দাস, ডাঃ ভূপেন্দ্ৰ প্ৰসাদ শৰ্মা, ডাঃ নৰেশ্বৰ শৰ্মা, ৰ’দালী বৰা, দুর্গাশ্ৰী বৰা, আদ্রিতা পৰশা মহন্ত, ৰ’জী বৰা, অহিত খান, দীপাংকৰ দেৱ বৰাল, জেচমিন খাতুন, ৰেজাউল কবিৰ, আজাদ উচমান গনি, কাচভি বৰুৱা আহমেদ আৰু শিশু শিল্পী নিৰজ শৰ্মা।

কথা প্ৰসংগত পৰিচালক বৰাই ক’লে– “কষ্ট কৰিব পৰা অভিনেতা। অভিনয় জানে, অভিনয় বুজে। চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণৰ বাবে যেনেদৰে বিচাৰিছিলোঁ, তেনেদৰে সহায় কৰিছিল। এনে স্তৰৰ অভিনেতা পালে পৰিচালকৰ পৰিশ্ৰম কৰিবলৈ আগ্ৰহ বাঢ়ে।”

“কুঁহিপাঠ-মানুহ হোৱাৰ প্ৰথম খোজ”। প্ৰশান্ত কলিতাৰ পৰিচালনা। নৱজ্যোতি বৰদলৈৰ প্ৰযোজনা। দক্ষিণ কামৰূপৰ কথিত ভাষা আৰু সেই অঞ্চলৰ পৰম্পৰাগত সংগীত চিনেমা খনৰ প্ৰধান শব্দ সৌন্দৰ্য। চিনেমা খনৰ বিষয়বস্তু– শিক্ষা।
শিক্ষাৰ প্ৰথম খোজ– “কুঁহিপাঠ” (আমাৰ, আজিৰ তাৰিখতো বহুতৰে প্ৰথম শিক্ষাৰ আদিপাঠ– কুঁহিপাঠ।)
পৰিচালকে যতীন খনিকৰক লৈ এটা চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছে। নাম এটা নিশ্চয় আছে; কিন্তু সকলোৱে শিল্পী বুলি মাতে। সংগীত ভাল পোৱা “শিল্পী”য়ে সকলোকে বুজাবলৈ চেষ্টা কৰে– শিক্ষা সুস্থ সমাজৰ বুনিয়াদ। সৰল মনৰ “শিল্পী”ৰ মনত বৈ থাকে “কুঁহিপাঠ”। “শিল্পী”য়ে “কুঁহিপাঠ” বোৱাই দিয়ে তিনি শিশু শ্ৰমিকৰ মনলৈ।
পৰিচালকৰ কাহিনীৰ কেন্দ্ৰবিন্দু “শিল্পী” নৈপৰীয়া। মাছৰীয়া। আৰু কেইবাটাও পৰিয়ালৰ দৰে দক্ষিণ কামৰূপ কলহী নৈ খনৰ ওপৰতে নিৰ্ভৰ কৰি “শিল্পী”ৰ জীৱন যাত্ৰা। নৈপৰীয়া এই মানুহ খিনিৰ জীৱন আগৰ দৰে হৈ থকা নাই, নদীৰ পানী অস্বাভাৱিক গতিত কমিছে, মাছ কমি আহিছে। “শিল্পী”ৰ মুখত দিয়া কেইটা মান সংলাপেৰে প্ৰাকৃতিক বিপৰ্যয়ৰ ছবি খন স্পষ্ট কৰি দিছে। নিজৰ পেটৰ বাবে, পৰিয়ালৰ পেটৰ বাবে “শিল্পী”য়ে শিহুৰ মুখৰ মাছ কাঢ়ে। এয়া “শিল্পী”ৰ বাবে ক্ষোভ।
শিহু কেইটা আছে নে! সিহতে খাবলৈ মাছ পাইনে! –সেই কথাও চিন্তা কৰে “শিল্পী”য়ে। “শিল্পী”ৰ চিন্তাৰে পৰিচালকে কাহিনত গুঠি যায় শিক্ষা, প্ৰকৃতি, সমাজৰ বিভিন্ন সমস্যা।
–আহিছোঁ যতীন খনিকৰৰ অভিনয় প্ৰসংগলৈ। অভিনয় চিনেমেটিক। বাস্তৱিক চৰিত্ৰ নিৰ্মাণত পৰিচালকক সহায় কৰিছে। সমাজৰ ওচৰৰ “চৰিত্ৰ” হৈছে। কিন্তু সংলাপ প্ৰক্ষেপন “melodrama” মুক্ত নহয়। এই “চিনে দোষ”ৰ পাছতো যতীন খনিকৰৰ অভিনয়ে চুই গৈছে। দৰ্শকক চুই যোৱা অভিনয় অনুৰূপা ডেকাৰজাৰো। প্ৰতিটো চৰিত্ৰৰ কথা মনত ৰাখি ক’ব পাৰি– “চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ”ত পৰিচালক সফল।
–চিনেমা খনৰ চুই যোৱা প্ৰথমটো দিশ কাহিনীৰ গতিত ব্যৱহাৰ কৰা পৰম্পৰাগত সংগীত।
পৰম্পৰাগত গীতে কাহিনীক গতি দিছে, কাহিনীৰ পৰিবেশ নিৰ্মাণত সহায় কৰিছে। জেজেৰা পাৰ্টি , মহোহো, বিহু আদিৰ প্ৰয়োগ, কাহিনীৰ গতিত ৰূপালী সৌন্দৰ্যলৈ ৰূপান্তৰ চিনেমা খনৰ ইতিবাচক দিশ। –এই সকলো সামৰি পৰিচালকক মুকলি মনেৰে প্ৰশংসা কৰিব পাৰিলো হেতেন যদিহে পৰিবেশ নিৰ্মাণৰ দৰে পৰিচালকে কাহিনী নিৰ্মাণ-গতিত গুৰুত্ব দিলে হেতেন।

–নাটক খন মঞ্চস্থ হৈছিল সূৰ্য্যৰ অন্তৰংগ প্ৰক্ষাগৃহত, যোৱা ৩ আৰু ৪ এপ্ৰিল তাৰিখে। ঐক্যতানে নিবেদন কৰা আমেৰিকাৰ এজন অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ নাট্যকাৰ টেনেছি উইলিয়ামছৰ নাটক খনৰ এই “অনুবাদ” চোৱাৰ পাছত আলোচনা বা সমালোচনাৰ কথা মনলৈ অহা নাই। নহাটোৱে স্বাভাৱিক। ১৯৪৬ চনত মূল নাটক খন মঞ্চস্থ হৈছিল। আৰু তেতিয়াৰে পৰা মূল ভাষাত, অনুবাদ হোৱা বিভিন্ন ভাষাত নাটক খন যে কিমানবাৰ মঞ্চস্থ হৈছে হিচাপ নাই। আৰু প্ৰতিবাৰেই নাট্য পণ্ডিত সকলে আলোচনা-সমালোচনা কৰিছে, নাটক খনক “শ্ৰেষ্ঠ নাট্য সাহিত্য”ৰ স্থানত ৰাখি আহিছে। নাটক খনক ৰূপালী গল্পলৈয়ো ৰূপান্তৰ কৰিছে– ১৯৫৬ চনত “বেবী ডল” (Baby Doll) নামেৰে। চিনেমা খন অশ্লিলতাৰ দোষত পৰিছিল, নেচনেল লিজিয়ন অৱ ডিচেন্সিয়ে (National Legion of Decency) নিন্দা কৰিছিল। বিপৰীতে Black comedy খনক চিনে আলোচক সকলে প্ৰশংসা কৰিছিল, কেইবাখনো প্ৰথম শ্ৰেণীৰ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ জয় কৰিছিল (Golden Globe Award for Best Director for Kazan and nominations for four other Golden Globe awards, four Academy Awards and four BAFTA Awards. Wallach won the BAFTA award for Most Promising Newcomer)। স্বাভাৱিকতে ৰূপালী গল্পলৈ ৰূপান্তৰ কৰাৰ সময়ত মূল নাটক খন সম্প্ৰসাৰণ কৰা হৈছিল, কিছু পৰিবৰ্তন হৈছিল। –এই চিনেমা খনৰ হেনো মূল সৌন্দয্য আছিল

কেৰল বেকাৰৰ অভিনয়। ১১৪ মিনিট দৈৰ্ঘৰ চিনেমা খনত মূৰ নায়িকা বেবী ডল মেইগানৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল কেৰলে।
–আমি চোৱা “২৭ গাড়ী কঁপাহ”ৰো মূল সৌন্দৰ্য আছিল ফ্ল’ৰা মেগনৰ চৰিত্ৰত কৰা কুইন হাজৰিকাৰ অভিনয়। প্ৰদ্যুৎ কুমাৰ ডেকাৰ পৰিচালনাৰ লগতে কুইনৰ অভিনয় চাই মুগ্ধ হ’লোঁ। সংলাপ প্ৰক্ষেপন, অভিনয়ৰে আমাৰ দৃষ্টি “ফ্ল’ৰা” বিন্দুটোত স্থিৰ কৰি ৰাখিছিল। নাটক খনৰ চৰিত্ৰ তিনিটা। আন দুটা পুৰুষ চৰিত্ৰ– জেক মেগন, ভিকাৰো ছিলভা। চৰিত্ৰ দুটাত আভিনয় কৰিছে ক্ৰমে মৃদুপৱন দত্ত, অতনু কাশ্যপে। অতনুৰ অভিনয় ভাল লাগিল, দুবাৰ সংলাপ প্ৰক্ষেপনত উজুটি খাইছে যদিও। মৃদুপৱন দত্তৰ “শৰীৰ”ত আভিনয় নেদেখিলোঁ। আমাৰ অনুভৱ– “চৰিত্ৰ”টোৰ সৈতে একাত্ম হোৱাত অভিনেতা গৰাকী ব্যৰ্থ। অৱশ্যে এই দুৰ্বল অভিনয়ে নাটক খনৰ সৌন্দৰ্য হৃাস কৰা নাই, কুইনৰ “অভিনয় সৌন্দৰ্য”ৰ বাবে।

–আহিছো নাটক খনৰ গল্পলৈ। ফ্ল’ৰা সুন্দৰী, কপাহৰ দৰে, মনটোও শৰীৰৰ দৰে কোমল। ভোগবাদী জটিল সমাজৰ লগত তাল মিলাব নোৱাৰা নাৰী। ফ্ল’ৰাৰ স্বামী জেক মেগন কৰ্কশ মনৰ। সন্দেহ হয়– পত্নীক যে মৰম কৰে! পত্নীক (শকতআৱত নাৰীক) মাংসৰ লগত তুলনা কৰিবলৈও কুণ্ঠাবোধ নকৰে। জেক মেগনৰ বাবে পত্নীতকৈ কপাহ (কপাহৰ ব্যৱসায়) গুৰুত্ব বেছি। নাটক খনত লাহে লাহে স্পষ্ট হয়– জেক মেগনে প্ৰতিদ্বন্দ্বী কপাহ বেপাৰি ভিকাৰো ছিলভাৰ কপাহ চোৰ কৰা কথা। এগৰাকী সমালোচকে লিখিছে– “কাহিনীভাগে ইচ্ছা, হেতালি খেলা আৰু ক্ষমতাৰ গতিশীলতাৰ বিষয়বস্তু অন্বেষণ কৰে যেতিয়া ছিলভাই জেকৰ বিৰুদ্ধে তেওঁৰ কপাহী জিন জ্বলাই দিয়াৰ প্ৰতিশোধ বিচাৰে, ফ্ল’ৰাৰ শৰীৰত। মানৱ অৱস্থাৰ চিত্ৰণত উইলিয়ামছৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শন কৰা এই নাটকখন তীব্ৰ সংলাপ আৰু জটিল চৰিত্ৰৰ বাবে পৰিচিত।…” –নাৰীয়ে হাতত কিবা এটা লৈ থাকিব বিছাৰে! ফ্ল’ৰাই হাতত এটা মাণিবেগ লৈ ফুৰে। নাটকৰ শেষত দেখা যায় ফ্ল’ৰাই হাতৰ বেগটোকেই এটি কেচুৱাৰ দৰে দোলাইছে ঠিক মাকৰ দৰে। জেক মেগনে, বস্তুবাদী জগতখনে যেন অনুভৱত ব্যৰ্থ– নাৰীৰ এক হৃদয় আছে, হৃদয়ত সন্তানৰ বাবে মমতা আছে। কৰুণ সমাপ্তি। কিন্তু কাৰুণ্য নহয়, অভিনয় সৌন্দৰ্যহে (ফ্ল’ৰা চৰিত্ৰত কৰা…) মনত লৈ উভতিলো, সূৰ্য্যৰ অন্তৰংগ প্ৰেক্ষাগৃহৰ পৰা।

–শুভ মহুৰতত লগ পালোঁ সংগীত পৰিচালক, বাঁহী বাদক দীপক শৰ্মাক। চিনেমা খনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা-সংযোগ কৰিব। চিনেমা খনত দুটা গীত ব্যৱহাৰ কৰিব। এটা গীতৰ সুৰ দীপক শৰ্মাৰ, কথা: প্ৰনৱ কুমাৰ বৰ্মনৰ। সুৰ-কথা মন চুই যোৱা, মনত ৰৈ যোৱা। চিনেমা খনৰ আনটো গীত মুম্বাইৰ ৰটনাৰ। দীপক শৰ্মা-ৰটনা এই চিনেমা খনৰ সংগীত পৰিচালক।
চিনেমা খনৰ লেখক-পৰিচালক লৰ্ড দাসে জনালে, কাহিনী কেন্দ্ৰ বিন্দু-গতি এই প্ৰজন্ম। কাহিনীৰ ইংগিত আছে চিনেমা খনৰ নামত– “লাভ ডট কম”। চিনেমা খনত “হিংলিছ চিনেমা ষ্টাইল”ত হিন্দী আৰু অসমীয়া সংলাপ ব্যৱহাৰ কৰিব। অভিনয় কৰিব দিল্লীৰ ৰাহুল কামাণ্ডু, বিগবছ খ্যাত লাকী কেম্বোজ, মুম্বাইৰ তাহিৰ কামাল খান, ব্রজেশ দাস, কল্যাণজী, অসমৰ হিমজ্যোতি মেধি, ভার্গৱ কটকী, ডঃ নিখিলেশ বৰুৱা, অমিত চৌধুৰী, জিমলী তালুকদাৰ, সংগীতা কৈৰী আদিয়ে। দিল্লী, মুম্বাই আৰু অসমত দৃশ্যগ্রহণ হ’ব লগীয়া চিনেমা খনৰ চিত্ৰগ্ৰহণ কৰিব মুম্বাইৰ সৰবৰ – চয়ীদ আৰু অভি দাসে।

আহিছোঁ লৰ্ড দাস প্ৰসংগলৈ।
ভালেমান সংগীত ভিডিঅ’ পৰিচালনা কৰা লৰ্ড দাসক জানিছিলোঁ “কুঁহি”ৰ পৰা।
কুঁহি চিনেমা খনৰ নায়িকা। কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। সৰল মনৰ কুঁহিয়ে নিজ, নিকা বাটে খোজ কাঢ়ি ভাল পায়। পৰিচালক-লেখকে কুঁহি কেন্দ্ৰিক এটা ত্ৰিকোণীয় প্ৰেমৰ গল্প নিৰ্মাণ কৰিছে। নায়িকাৰ বিপৰীতে দুই চৰিত্ৰ– এজন হিন্দু (নায়ক), আনজন মুছলমান (খলনায়ক!)। প্ৰেম কেন্দ্ৰিক সংঘাত। সংঘাত ‘ধৰ্ম’লৈ বিয়পাই। চহৰৰ দাঁতি কাষৰীয়া (এখন হিন্দু, আনখন মুছলমানৰ) দুখন গাঁৱৰ সম্প্ৰীতিত ফাট মেলে। দুখন গাঁৱৰ এখন বিহু দুখন হয়। খলনায়কৰ দুৰ্ঘটনা হয়। তেজৰ প্ৰয়োজন হয়। কুঁহিয়ে তেজ দিয়ে। শেষত মিলন।

অভিনয় কৰিছে চেতনা দাস, ভার্গব কটকী, পার্থিব প্রিয়ানুজ, ৰূপম শৰ্মা, পীয়া বৰুৱা, মুন বৰা, আদিপ্রিয়া বনিয়া, চন্দ্রামিকা শর্মা, লিপিকা, উপাসনা ভৰদ্বাজ, নিপম কলিতা, আশুতোষ ৰাজ প্রীতম, আৰক্ষী বিষয়া গৰ্গেশ্বৰ দাস, ভবেন্দ্ৰ দেৱ গোস্বামী, মন ময়ুৰী শইকীয়া, মামণি দাস, ড° নিখিলেশ বৰুৱা, দীক্ষিতা আদিয়ে। চিনেমা খনৰ– সংগীত পৰিচালনা মানস (মিকু), আবহ সংগীত কবীন্দ্ৰ দাস সহযোগী উদ্দিপ্ত শর্মা, সম্পাদনা ৰিতুৰঞ্জন হাতিমুৰীয়াৰ, চিত্ৰগ্ৰহণ প্রসেনজিৎ আৰু অমৰৰ। ৰৃপালী গল্পটোত ব্যৱহাৰ হোৱা গীত কেইটাত কণ্ঠদান কৰিছে ৰক্তিম দত্ত, দীক্ষিতা দাস, গীতিকাৰ সুৰজিত শৰ্মাই। প্ৰযোজনা কৰিছে ড° নিখিলেশ বৰুৱাই। সহ-প্রযোজক গকুল বনিয়া। চিত্ৰগৃহলৈ আহিছিল ৮ মাৰ্চ ২০২৪ -ত।

চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱাৰ পূৰ্বে জানিছিলোঁ– চিনেমা খনৰ মূল চৰিত্ৰ (নায়ক) -ৰ জন্ম দ্বিতীয় বিশ্ব যুদ্ধৰ সময়ৰ। অভাৱৰ হেচাত কৈশোৰ, যৌৱন। জীৱন সংগ্ৰামৰ মাজেৰে আমেৰিকাত প্ৰতিস্থিত হোৱাৰ পাছত, পত্নী-দুই ছোৱালী-জোৱাই-নাতিনীৰ সৈতে জীৱনৰ বিয়লি বেলাৰ সুখৰ সময় কটোৱা “নায়ক”ৰ কাহিনীৰ গতি।

আদহীয়া “নায়কে” কৈশোৰ যৌৱনৰ প্ৰেম বিছাৰি অসমলৈ উৰা মাৰে। অসমৰ মাটিত ভৰি দি হাহাকাৰ অনুভৱ কৰে, ষাঠিৰ দশকত এৰিছিলগুৱাহাটী, সেই গুৱাহাটীখনৰ আজি বহু পৰিবৰ্তন হ’ল। অচিনাকী আচিনাকী অনুভৱ হ’ল। ক’ত বিছাৰি পাব, কৈশোৰ-যৌৱনৰ প্ৰেয়সীক!

অতীতচাৰণ– “নায়ক”ৰ মনলৈ আহে কৈশোৰ-যৌৱনৰ প্ৰেম আৰু বিচ্ছেদৰ বেদনা। “বৰ্তমান”, ‘অতীতে”ৰে কাহিনী আগবাঢ়ে। শেষত কৈশোৰ-যৌৱনৰ প্ৰেয়সীক লগ পাই, আৰু মনৰ দুৱাৰ খুলি দিয়ে। অতীতচাৰণত “নায়ক”ৰ জন্ম ৰহস্যও আহে।

–নীলকণ্ঠৰ সৰলৰৈখিক কাহিনী। কিন্তু সৰলৰৈখিক হৈ নাথাকিল অৰিন্দম বৰকটকী আৰু পাৰৱেজ আহমেদৰ চিত্ৰনাট্য। আৰু স্বাভাৱিকতে কিছু হৃাস পালে চিনে সৌন্দৰ্য। “হৃাস পোৱা সৌন্দৰ্য” উদ্ধাৰৰ বাট আছিল। আমাৰ ধাৰণাত সম্পাদনাৰ সময়ত পৰিশ্ৰমৰ প্ৰয়োজন আছিল। (এই খিনিতে উল্লেখ কৰিব পাৰি– আমাৰ ধাৰণাত পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ চিনেচিন্তা “স্থানীয় বজাৰচিন্তা” শূন্য, “চিনে শিল্পৰ বাবে চিনেমা”ৰ ওচৰৰ।)

আহিছোঁ– চৰিত্ৰ নিৰ্মাণলৈ। চিনেমাত পৰিচালক গৰাকীৰ দক্ষতা (power of director) স্পষ্ট হয় চৰিত্ৰ নিৰ্মাণত। দক্ষতা স্পষ্ট হয় দুটা পৰ্যায়ত– চৰিত্ৰৰ বাবে আভিনেতা-অভিনেত্ৰী নিৰ্বাচনত, “চৰিত্ৰ” আকাৰ দিয়া সময়ত। পৰ্যায় দুটাত পৰিচালক পাৰৱেজ আহমেদ সফল। প্ৰতিটো চৰিত্ৰৰ নিৰ্মাণ কৰ্ম (শব্দ প্ৰয়োগ, সাজ-সজ্জা, খোজ-কাটল, subject-camera movement) পৰিপাটি, , বাস্তৱিক। বিশেষভৱে আমাক চুই গৈছে কিশোৰ অভিনেতা হৰ্ষদ ডি কাশ্যপ (নায়ক অমৰৰ কৈশোৰ কাল…), বৰেণ্যা বৰা (নায়িকা মানসীৰ কৈশোৰ কাল…) -ই। আৰু লিপিকা বৰা মেধি (নায়িকা মানসীৰ বয়স্ক কাল…), ডৰথী ভৰদ্বাজ (নায়িকা মানসীৰ যৌৱন কাল…), অৰুণ নাথে (নায়ক অমৰৰ বয়স্ক কাল…)। নায়ক অমৰৰ যৌৱন কালৰ ‘সময়’ চোৱাৰ চৰিত্ৰত আভিনয় কৰা ড° অনুপম কৌশিক বৰা আৰু ডৰথীৰ অভিনয়ে “৭০ দশকৰ ভাৰতীয় (বলিউড) চিনেমাৰ নায়ক-নায়িকাৰ ইমেজ” মনলৈ আনি দিয়ে। (এই “ইমেজ” ৰূপালী গল্পটোৰ ইতিবাচক দিশ।) “মৌকন” ডৰথীয়ে আমাক আৰু এবাৰ চুই গ’ল, অনুপমৰ সৈতে।

–চৰিত্ৰ নিৰ্মাণৰ ক্ৰম, কেমেৰাৰ ভাষা প্ৰয়োগ, শব্দ (সংলাপ, সংগীত…) -ৰ লগতে চিনেমা খনৰ আন এটা প্ৰশংসা কৰিব পৰা দিশ ৰ কলা নিৰ্দেশনা– পৰিবেশ আৰু “সময়” নিৰ্মাণত সহায় কৰিছে।